De Hagia Sophia met zijn vernieuwende architectuur, rijke geschiedenis, religieuze betekenis en buitengewone kenmerken vecht al eeuwenlang tegen de tijd en was de grootste Oosters-Romeinse kerk in Istanbul.

De kathedraal is drie keer gebouwd op dezelfde locatie en is daarmee de oudste en snelst voltooide kathedraal ter wereld. Met zijn adembenemende koepels die in de lucht lijken te hangen, monolithische marmeren zuilen en ongeëvenaarde mozaïeken is het een van de wonderen van de wereldarchitectuur. De oogverblindende schoonheid van de moskee met zijn prachtige spel met ruimte, licht en kleur roept aanbidding op bij de gelovige! Hagia Sophia staat op de grond van de eerste heuvel van Istanbul, precies op het puntje van het historische schiereiland, omringd door de Zee van Marmara, de Bosporus en de Gouden Hoorn aan drie kanten.

Toen het voor het eerst werd gebouwd, heette het Megale Ekklesia (Grote Kerk), maar na de vijfde eeuw werd het Hagia Sophia (Heilige Wijsheid) genoemd. De kerk was de plek waar heersers werden gekroond en het was ook de grootste operationele kathedraal in de stad tijdens de Byzantijnse periode. De eerste kerk werd gebouwd door keizer Konstantios (337-361) in 360. De eerste kerk was bedekt met een houten dak en verticaal uitgebreid (basiliek), maar werd afgebrand na de openbare opstand die plaatsvond in 404 als gevolg van de onenigheid tussen keizer Arkadios' (395-408) vrouw keizerin Eudoksia en İstanbul's patriarch Ioannes Chrysostomos, die werd verbannen. Het mozaïekportret van de patriarch kan nog steeds worden bekeken op de tymphanonwand in het noordelijke deel van de Hagia Sophia. Er zijn geen overblijfselen gevonden van de eerste kerk, maar van de bakstenen die zijn gevonden in de opslagruimte van de moskee met het merk 'Megale Ekklesia' wordt voorspeld dat ze tot de eerste constructie behoren.

De tweede kerk werd herbouwd door keizer Theodosios II (408-450) in 415. Van deze basilische structuur is bekend dat het vijf beuken en een monumentale ingang heeft; het is ook overdekt met een houten dak. De kerk werd afgebroken op 13 januari 532, na de volksopstand (Nika opstanden) die plaatsvond tijdens het vijfde regeringsjaar van keizer Justinianos (527-565), toen de 'blauwen', die de aristocraten vertegenwoordigden, en de 'groenen', die de handelaars en kooplieden in de samenleving vertegenwoordigden, samenwerkten tegen het keizerrijk. Overblijfselen die werden gevonden tijdens de opgravingen onder leiding van A. M Scheinder van het Duitse Archeologie Instituut van Istanbul, 2 meter onder het maaiveld, zijn onder andere treden die horen bij de Propylon (monumentale deur), zuilvoeten en stukken met lam reliëfs die de 12 apostelen voorstellen. Daarnaast zijn er andere architectonische stukken die bij de monumentale ingang horen te zien in de westelijke tuin.

Het beste van de Hagia Sophia Tour is inclusief de diensten van een deskundige gids die inzichten en verhalen kan vertellen over de bezienswaardigheden van de stad. Dit type tour is ideaal voor soloreizigers, gezinnen of kleine groepen die op zoek zijn naar een meer persoonlijke en exclusieve ervaring in Istanbul.